استان آذربایجان غربی - فرهنگ استان آذربایجان غربی
آداب و رسوم و فرهنگ بومی ارومیه | آذربایجان غربی
گروهی از محققان اعتقاد دارند که زبان کنونی مردم آذربایجان از نظر منشاء و پیوستگی تاریخی از زبان‌های ترکی غیر مجاز می باشدائیک است که طی ادوار تاریخی بسیار دور جزء جلگه‌های وسیع آسیای مرکزی و سواحل رود ‘ینی سیء’ بوده و سپس همراه با حرکت و مهاجرت قبایل ترک و حکومت‌های طولانی اقوام ترک زبان، تثبیت و گسترش یافته و دامنه ٔ خود را از یک سو تا سوریه و بین‌النهرین و از سوی دیگر تا شبه جزیره بالکان و سواحل دریای سیاه وسعت داده و زبان تکلم و کتاب ملل و اقوام مختلف گشته است. ایلات و عشایر، پیروان اهل تسنن، مسیحیان، شیعیان و پیروان دیگر ادیان، در برگزاری مراسم مربوط به جشن‌ها و سرورها، اعیاد ملی و مذهبی، سوگ‌ها و عزاها و سایر مراسم، رفتارهای قومی ویژه‌ای دارند که هرکدام از آنها جاذبه‌های خاصی را برای افراد غیربومی و جهانگردان به‌وجود می‌آورند.
زلالی چشمه‌ساران آن، رقص خاموش گل بوته‌های قالی‌های آن، ساز عاشیق‌های او و جملگی در هماهنگی بی‌نظیر با امیال و آرزوها، ترس‌ها و اضطراب‌ها، عشق‌ها، نفرت‌ها و … به‌طور شگفت‌انگیزی بیان می‌گردند و لذا برجسته‌ترین نوع سخن شعری آذربایجان ‘بایاتی’ است. گفت و گوهای رد و بدل شده بین عروس و مادرشوهر که معمولاً موزون و توأم با رقص اجراءکنندگان است، تصویری واقعی از زندگی نوعروسانی است که در شروع زندگی مشترک خود بنا به ملاحظات فرهنگی خاص منطقه، مجبور به زندگی در کنار مادر شوهر و سایر اعضاء خانواده داماد هستند. ارادت و اعتقاد مردم ساده شهر و روستا به این آثار موزون و دلفریب تا بدان پایه است که بایاتی‌ها را برحسب حال آئینه سرنوشت نمای خویش می‌پندارند و به هنگام ملال و سرگشتگی و حرمان به آن توسل می‌کنند و به‌عنوان تفأل از آن مدد و مراد می‌جویند.
انجام مراسم ختنه بدین ترتیب است که بعد از اتمام یک هفته شادمانی، ‘کروه’ طفل را محکم در بغل می‌گیرد و شخصی که در اصطلاح محلی به ‘دلاک’ معروف است با تیغ سلمانی عمل ختنه را انجام می‌دهد و خون بچه بر دامان ‘کروه’ می‌ریزد. اگرچه فرهنگ و سنن مردم آذربایجان از بسیاری جهات با فرهنگ عمومی سایر نقاط ایران مشابهت‌هائی دارد، ولی در عین حال با ویژگی‌هائی همراه است که مهمترین آن تکامل زبانی و زایش‌های ویژه ٔ فرهنگی در عرصه‌های مختلف زبان و هنر است. ارومیه به عنوان شهر دارای اولین بیمارستان به شیوه نوین، اولین مرکز آموزش پزشکی، اولین مدرسه به شیوه نوین، اولین شبکه تلویزیون محلی، اولین نشریه محلی در ایران، پایتخت والیبال ایران، دومین شهر پرترافیک ایران شناخته می‌شود.
استان آذربایجان غربی
جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیبایی در ماکو و اطراف آن وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از: منشورهای بازالتی، کوه قیه و کلاهک سنگی، عمارت کلاه‌فرنگی، عمارت شیروخورشید، عمارت سردار ماکو، چشمه ثریا، زیباترین نمای قلل آرارات، بام ماکو، پل قلعه جوق، کلیسای زُر زُر و دریاچه سد بارون برخی از این جاذبه‌ها را تشکیل می‌دهند. پل خاتون که قدمتش به قرن دوازده هجری می‌رسد، مقبره‌ی علمدار، برج شمس تبریزی، بازار تاریخی، مسجد مطلب‌خان، امامزاده سید بهلول، کلیسای سورپ سرکیس و ساختمان شهرداری خوی برخی از دیدنی‌هایی هستند که توجه گردشگران را به خود جلب می‌کنند. بهار و تابستان زمان مناسبی برای سفر به بیشتر شهرهای این استان به حساب می‌آید، با این‌حال بسیاری از گردشگران فصل‌های سرد را نیز ترجیح می‌دهند تا از منظره‌های متفاوت و برفی استان لذت ببرند.
آذربایجان غربی سیزدهمین استان بزرگ کشور است و از شمال با نخجوان و ترکیه، از غرب با ترکیه و عراق، از شرق با آذربایجان شرقی و زنجان و از جنوب با کردستان همسایه است. شهرستان‌های دیگر این استان عبارتند از: اشنویه، پیرانشهر، تکاب، خوی، چالدران، چایباره، پلدشت، سردشت، سلماس، شاهین دژ، ماکو، مهاباد، میاندوآب و نقده. رودوزی (هنری شبیه سوزن‌دوزی که با نخ‌های ابریشم انجام می‌شود)، چاپ سنتی و سفالگری نیز به عنوان بخشی از هنرها و صنایع دستی این استان شناخته می‌شوند. برخی آن را صورت تغییریافته‌ای از آذرآبادگان به معنای سرزمین آتش می‌دانند؛ به این دلیل که بزرگترین آتش‌کده‌ی زرتشتی در این منطقه قرار داشته است.
اقامت‌گاه‌های بومگردی متعددی نیز در این استان وجود دارد که برای مثال می‌توان به اقامت‌گاه تخت سلیمان در تکاب و سلطان بَگلو در خوی اشاره کرد. حتی با وجود خشک شدن بخش بزرگی از دریاچه و مشکلات زیست‌محیطی فراوان، بزرگترین دریاچه‌ی آب شور ایران هنوز هم زیبایی خود را حفظ کرده است. در این منطقه حکومت‌های مختلفی وجود داشته‌اند تا این که قوم ماد به تدریج آذربایجان و بخش‌های دیگر نواحی غربی کشور را تصرف کردند. کوه‌های مرتفع آذربایجان غربی تا حدی جلوی ورود توده‌های هوای باران‌زا را می‌گیرند با این حال این استان منابع آب کافی دارد. به این صورت که خانم‌ها در گوشه‌ای دور از چشم می‌ایستند، کلیدی زیر پای خود می‌گذارند و با حرف‌های رهگذران فال می‌گیرند.
درباره شهرستان بوکان
حاکمان تپهٔ قلایچی معبد این قوم متمدن بود که نزدیک به سه‌هزار سال پیش مدت زمانی در این ناحیه سکونت و حکم رانی کرده‌اند و آنچه از اجزای معماری این تمدن کهن در این قلعهٔ باستانی به‌دست‌آمده با تمدن‌های مشابه و هم‌زمان خود (از جمله حسنلو) در نقده و (زیویه) در سقز که از نظر جغرافیایی با قلعهٔ قلایچی هم حوزه‌است، قابل مقایسه و برابر بوده و به گونه‌ای که آثار معماری مکشوفه از نظر مشخصات و نقشه بیش از هر چیز بیانگر یک معبد بزرگ است. غار قلایچی در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی بوکان و در نزدیکی محوطه باستانی قلایچی قرارگرفته و از جمله غارهای طبیعی محسوب می‌شود که در اثر نفوذ آب به درون لایه زمین شکل یافته و از نظر ساختاری می‌توان آن را از غنی‌ترین و عمیق‌ترین غارهای کشف شده در ایران به‌شمار آورد.
شهر بوکان هویت تاریخی خود را از قلعه قلایچی در مجاورت روستای به‌همین نام در هفت کیلومتری شمال شرقی همین شهر می‌گیرد که بازمانده یکی از مراکز بسیار مهم تمدن ماناها در هزاره اول پیش از میلاد مسیح در حوزه شمال غرب ایران که برخوردار از تمدن و قانون بودند است. این دشت، برخوردار از ۵ روستا با نام‌های «سه‌کانیان»، «کانی علی گرده»، «کانی سور»، «ارمنی بلاغی» و «کانی قلا» است و می‌توان آن را زیستگاه نوعی پرنده‌ی کمیاب به نام «میش‌مرغ» که بزرگترین پرنده‌ی کشور لقب گرفته است، معرفی کرد. این میراث ایران کهن که بین مردم از محبوبیت و احترام ویژه‌ای برخوردار است، در مجاورت تپه‌ی «قلعه سردار» قرار دارد و امروزه میزبان نمازگزارا در روز جمعه بوده و به عنوان یکی از بزرگترین و مهمترین مساجد استان آذربایجان غربی نیز شناخته می‌شود.
بوکان در سال ۱۳۶۸ در تقسیمات کشوری ایران از بخش به شهرستان ارتقا یافت و در طی ۳۰ سال از یک بخش کوچک کردنشین در جایگاه سومین شهر کردنشین بزرگ ایران قرار گرفت و در بسیاری از شاخص‌های اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، اقتصادی و سیاسی پیشرفت چشمگیری داشته است. یکی از بزرگترین پارکهای واقع در استان آذربایجان غربی است و در قسمت غربی بوکان قرار گرفته‌است و به سه بخش تقسیم شده‌است که عبارتند از: بخش مجتمع تفریحی برده‌رش (کوه‌سیاه)؛ کوه‌های در چندصدقدمی این پارک و دارای طبیعتی بکر و سرسبز است. علت شهرت این بقعه‌ی تاریخی به سرداران مکری، مدفون شدن «سردار عزیزخان مکری»، «محمد حسین خان مکری»، «قاضی حسین مکری» و «علی خان مکری»، در کنار جمع دیگری از مشاهیر و بزرگان بوکان، در این مکان است.
آذربایجان غربی - آشنایی با استان - سازمان تعزیرات حکومتی
شرایط آب وهوایی مناسب پوشش گیاهی رودها چشمه ها غارها آبشارها پارکهای جنگلی جزایر قلعه ها ودژها مساجد و بازارها گونه های مختلف گیاهی و جانوری اماکن وابنیه تاریخی صنایع دستی تاکستانها توتستانها و باغات اطراف شهرها سوغات نقل وبیدمشک ارومیه قالیچه های تکاب و از همه مهمتر مردم خونگرم و مهمان نواز زمینه مناسبی برای جذب مسافران وجهانگردان را فراهم آورده است. این کلیسای زیبا به فاصله ۸ کیلومتری سمت شرقی شهرستان ارومیه و به فاصله حدودا همین مقدار از دریاچه در سمت راست جاده آسفالته ارومیه به دریاچه روستای کوچکی به نام کلیسا کندی قرار گرفته است که در ضلع جنوبی آن بقایای کلیسای قدیمی‌ای وجود دارد که به اضلاع شرقی و شمالی آن متصل بوده و در اضلاع جنوبی و غربی آن باغات میوه و درختان مختلف واقع شده است.
سنگ‌نگاره ساسانی خان‌تختی مربوط به دوره ساسانیان است و در کیلومتر ۱۵ جاده سلماس به ارومیه در نزدیکی روستای خان تختی و روی کوه پیرچاووش واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۶۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کلیسا به غیر از مراسمی که ارمنیان هر سال در آن برگزار می‌کنند، همه روزه پذیرای مسافران، گردشگران و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی است و به جهت برگزاری مراسم ارمنیان در آن از سوی سازمان میراث فرهنگی تمهیداتی جهت جلوگیری از تخریب و حفظ و نگهداری بنا و همچنین رفاه حال مسافران اندیشیده شده است.
استان آذربایجان غربی با 43660 کیلومتر (با احتساب مساحت دریاچه ارومیه) ودر شمال غربی کشورمان"ایران" که از شمال وشرق با سه کشور آذربایجان،ترکیه وعراق هم مرز است واز جنوب با استان کردستان واز جنوب غربی با استان زنجان واز شرق با استان آذربایجان شرقی همسایه است ومرکز آن شهر زیبای ارومیه است. بنابراین یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای آشوری محسوب می‌شود و به نام پطروس پولیس، از حواریون عیسی مسیح (ع) نامیده می‌شود و مشهود است که در اطراف کلیسای مذکور بیمارستان و کتابخانه‌ای وجود داشته است که تحت نظارت بختیشوع حکیم اداره می‌شده که در آن به مداوای بیماران پرداخته می‌شد.
برچسب: ،
